Gelukkig nieuwjaar!
Wat betekent het, om iemand geluk toe te wensen? Wat is geluk voor een doel, voor jezelf of voor de ander?
Geluk kun je zien als het ervaren van het verminderen van error. Je merkt dat het beter wordt, en als het gaat om doelen van hoog niveau dan kan dat voelen als groot geluk. Ongeluk is de error zelf, ook op hoog niveau; belangrijke waarden die je nastreeft lijken buiten bereik.
Geluk is het product van geslaagde controle, en geen goed doel om na te streven.
Stel jevoor: als je geluk nastreeft, dan heb je als referentiewaarde een bepaald niveau van geluk. Als input neem je voortdurend je eigen geluksniveau waar, en dat vergelijk je met het gewenste niveau van geluk. Als je nog niet gelukkig bent, ga je iets doen om gelukkiger te worden. Maar wat doe je om gelukkig te worden? De output zegt: geef me meer geluk, en de onderliggende systemen gaan dingen doen om het geluk te vergroten, die eerder ook hebben gewerkt. Ze gaan bijvoorbeeld doelen instellen waar je eerder gelukkig van werd. Meer sporten, meer verbinding maken, meer naar buiten.
Dat kan best goed gaan, en het lukt om iets gelukkiger te worden. Het kan zelfs extra geluk geven wanneer je voornemens uitkomen, want als je merkt dat het lukt om gelukkiger te zijn, behaal je ook dat doel van gelukkig zijn en dat geeft nog meer geluk. Euforie!
Maar er is een gevaar met het controleren van geluk, je kan ook in een duistere val vallen.
Als het mislukt, en je merkt dat je ongelukkiger wordt, kom je in een zelf versterkende (positieve) feedback loop terecht. Je bent veel ongelukkiger dan je wil zijn, en dus heb je grote error. Die error neem je ook weer waar als ongeluk, en daarmee wordt je dus nog ongelukkiger dan je zou willen zijn, waarmee het geluk nog verder uit zicht belandt.
Geluk is het product van geslaagde controle, het ervaren van het verminderen van error. Als je die waarde zelf gaat controleren, ligt een positieve feedbackloop op de loer en kan het van euforie naar manie of depressie ontsporen.
Geluk kan dus beter geen doel op zich worden. Richt je op doelen en waarden die van belang voor je zijn, dan volgt het geluk daaruit.
Geluk van anderen dan jezelf kan je dan wel weer goed als een doel hanteren. Als je anderen gelukkig wil maken dan doe je dat het beste door ze te helpen hun eigen doelen te verwezenlijken. Wat je dan controleert zijn signalen of de ander gelukkig is. Zie en voel je geluk? Is de ander ontspannen en blij? Doet hij de dingen die hij wil? Dan gaat het goed en kun je rustig op je lauweren rusten. Zie je ongeluk, gespannenheid, komt iemand niet op gang? Vraag dan wat je kan doen om de doelen te dienen. Of help iemand uit de knoop met een MOL gesprek, zodat conflicterende doelen worden opgelost en de ander het weer beter zelf kan.
